Bij lipoedeem is er een stoornis in aanmaak van het vetweefsel. De afvoer van vocht via de lymfevaten is hierdoor niet optimaal. Er ontstaan onderhuidse ophopingen van vet en vocht. Het is een pijnlijke en chronische ziekte.
Meestal komt het lipoedeem symmetrisch voor op de heupen, bovenbenen en knieën. Dit heeft vaak de vorm van een rijbroek. Soms hoopt het vetweefsel zich op rond de enkels (overbloezende enkel). De voeten doen niet mee. De armen kunnen echter wel zijn aangedaan. Lipoedeem gaat vaak gepaard met spataderen.
Als lipoedeem niet wordt behandeld, ontwikkelt lymfoedeem (vochtophoping) zich er vrijwel altijd naast, dit wordt dan ook wel lipolymfoedeem genoemd. Door de omvang van het vet wordt de afvoer van lymfevocht steeds meer belemmerd. Het is dan ook uitermate belangrijk om op hetzelfde gewicht te blijven. Gewichtsverhoging kan resulteren in verergering van het lymfoedeem en het optreden van complicaties.
Over het ontstaan van lipoedeem bestaat nog veel onduidelijkheid. Wel is bekend dat de ziekte zich vrijwel uitsluitend voordoet bij vrouwen. De ziekte wordt niet veroorzaakt door teveel eten. Bovendien staat vast dat erfelijke factoren vaak een rol spelen. Vaak begint of verergert lipoedeem bij een hormoonwisseling, bijvoorbeeld in de puberteit of na een zwangerschap. In een enkel geval speelt de menopauze of een specifieke aandoening, zoals een schild klierafwijking, een rol.
Het is belangrijk dat lipoedeem in een vroeg stadium wordt ontdekt. Dat biedt de beste mogelijkheden om verergering of complicaties tegen te gaan. De meest voorkomende symptomen zijn:
• zwaar gevoel in de benen
• pijn in de (opgezwollen) benen
• cellulite (sinaasappelhuid)
• snel blauwe plekken
• problemen bij het lopen (door schurende huid)
• gewrichtsproblemen (vooral knie)
• gewichtsproblemen, zonder aanwijsbare oorzaak. Bij afvallen worden de benen niet dunner.
Kenmerkend is het kledingmaatverschil waarbij de maten van het onderlichaam in vergelijking met het bovenlichaam twee tot drie maten kan verschillen.
Indien u uzelf herkent in een aantal beschreven kenmerken van lipoedeem, kunt u een afspraak maken voor een consult met de huidtherapeut. Zij beoordeelt uw klachten en stelt een individueel behandelplan op. Indien de diagnose lipoedeem nog niet door een arts is vastgesteld, zal de huidtherapeut alvorens tot behandeling over te gaan, haar bevindingen rapporteren aan uw arts.
Klik hier voor de patiëntenversie van de Richtlijn Lipoedeem van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV).
Tevens vindt u hier de website van het Nederlands Netwerk voor Lymfoedeem & Lipoedeem.