Littekens

Een litteken is een ‘fysiologisch’ verschijnsel, dit betekent dat het geen ziekte of afwijking is. Een normaal litteken geeft dan ook geen klachten. Littekenproblemen ontstaan vaak wanneer er tijdens de wondgenezing een complicatie opgetreden is.

Hoe ontstaan littekens?

Om te kunnen begrijpen hoe een litteken ontstaat, is het belangrijk iets te weten over het verloop van wondgenezing. Een wond geneest in drie fasen.

De ontstekingsfase duurt één tot vier dagen vanaf het ontstaan van de wond. Tijdens deze fase reinigt het lichaam de wond en begint de eigenlijke wondgenezing waarbij littekenweefsel en collagene vezels worden aangemaakt.

De regeneratiefase duurt van de vierde tot de eenentwintigste dag. Bloedvaatjes, collagene vezels, lymfevaatjes en zenuwen gaan zich in deze fase herstellen.

De rijpingsfase begint de eenentwintigste dag en kan een jaar (of langer) duren. In deze fase ontstaat er een evenwicht tussen de aanmaak en afbraak van collagene vezels. Het litteken wordt minder rood, oppervlakkiger en soepeler.

Littekenproblemen ontstaan als de wondgenezing wordt verstoord. Zo’n verstoring kan verschillende oorzaken hebben, zoals een infectie, een slechte algehele conditie of een slechte doorbloeding van het wondgebied. Bovendien genezen wonden op sommige plaatsen van het lichaam moeilijk.

Wat voor littekens zijn er?

Er wordt onderscheid gemaakt in 4 littekens, namelijk: ‘gewone’ littekens, hypertrofische littekens, atrofische littekens en keloïden.

Normaal gesproken blijft er na genezing van een wond een litteken in de vorm van een streepje over. De kleur van dit litteken kan in loop der jaren veranderen en lichter of donkerder dan de eigen huidskleur worden.

Bij een hypertrofisch litteken is er tijdens de wondgenezing een teveel aan collageen ontstaan. Hierdoor komt het litteken boven het huidniveau uit. Het litteken is dik en de kleur is roze/rood maar blijft binnen de grens van de oorspronkelijk wond. Brandwondlittekens zijn veelal hypertrofische littekens.

Een atrofisch litteken is een dun, ingetrokken litteken, de huid onder het litteken is afgenomen. Een atrofisch litteken is zeer kwetsbaar. Deze vorm van littekenweefsel ontstaat vaak na acne maar kan ook na een operatie of een ongeluk ontstaan.

Bij een keloïd is er ook sprake van een teveel aan collageen maar onderscheidt zich van een hypertrofisch litteken doordat een keloïd buiten de begrenzing van de oorspronkelijke verwonding groeit en zeer pijnlijk en hard is. Keloïd komt het meeste voor bij een donkere huid.